काठमाडौँ । ब्राजिलको बेलेममा आयोजित कोप – ३० जलवायु शिखर सम्मेलन अन्तिम दिन तिर पुगेको छ, तर जीवाश्म इन्धन निष्कासन सम्बन्धी विवादले सम्मेलनको भविष्यमा नै प्रश्न उब्जाएको छ। नयाँ ड्राफ्टमा “चरणबद्ध फोसिल इन्धन निष्कासनको रोडम्याप” को स्पष्ट उल्लेख नभएका कारण विश्वका केही देशहरूको लागि अस्वीकार्य छ ।
कम्तीमा ३० देशहरूले यस मसौदाको विरुद्ध संयुक्त पत्र पठाउदै निष्कासन रोडम्याप समावेश नभएको प्रस्ताव स्वीकार गर्न नसक्ने बताएका छन् ।
विरोध गर्ने देशहरूमा युरोपेली राष्ट्रहरू, सानो टापु राष्ट्रहरू र विकासशील राष्ट्रहरू समावेश छन्, जसले निष्कासन योजना बिना सहमति दिन अस्वीकार गरेका छन्।
समारोहका अध्यक्ष आन्द्रे कोरेया दो लगोले यदि देशहरूले सहकार्य गर्न असफल भए सबैले हार्ने चेतावनी दिए ।
विशेषगरी अनुकूलनका लागि वित्त तीन गुणा बढाउने प्रस्ताव ड्राफ्टमा उल्लेख गरिएका छन् । तर स्रोत र विभाजनका बिषय अस्पष्ट नै छन्।
साउदी अरेबिया, रुस र भारत जस्ता तेल उत्पादन गर्ने देशहरूले निष्कासन रोडम्यापको विरोध गरिरहेका छन् ।
यसैबीच, सम्मेलन स्थलमा बिद्युत संरचना र सुरक्षा समस्याहरूका बीच आगलागीको घटना पनि घटेको थियो ।
पर्यावरण समूह र केही राष्ट्रका सरकारहरूले ड्राफ्ट प्रस्तावलाई पर्याप्त महत्वाकांक्षी नभएको आरोप लगाइरहेका छन् । जलवायु न्याय र निष्कासन योजना बिना यस सम्झौता कमजोर पर्ने सम्भावना रहेको उनीहरुको भनाइ छ ।
कोप-३० ले वित्त, अनुकूलन, र उत्सर्जन कटौती जस्ता महत्वपूर्ण विषयहरूमा केहि प्रगति देखाएको भए पनि फोसिल इन्धन निष्कासनमा सहमति नपुगेका कारण यसको अन्तिम नतिजामा ठूलो अनिश्चितता देखिन्छ।
